Androgenetik alopesi (AGA) toplumda hem erkekleri hem de kadınları etkileyen oldukça yaygın bir problem. Saçlar; kimlik ve vücut imajı açısından son derece önemli. Bu sebeple saç dökülmesi sorunu yaşayan kişilerde psikolojik boyutun da es geçilmemesi gerekiyor. Fiziksel görünüm ya da beden imajı; duygular, düşünceler ve davranışlar üzerinde oldukça etkili bir rol oynuyor. Bu sebeple alopesi çok yaygın görünen bir problem olmasına rağmen psikolojik rahatsızlıklara veya sıkıntılara sebebiyet verebiliyor. Saç ekimi uzmanlarının ya da cerrahların alanlarındaki uzmanlıkları kadar saç dökülmesi psikolojisi hakkında da bilgi sahibi olmaları gerekiyor.
Saç Biyolojik Açıdan Mı Daha Önemli Yoksa Psikolojik Açıdan Mı?
Saç ve saç derisi, insanlık tarihi boyunca biyolojik öneminden ziyade sosyolojik ve psikolojik boyutlarıyla daha çok ön planda olmuştur. Saçın; kafa derisini dış etkenlerden, güneşin zararlı ışınlarından korumak ya da kafatasında dolgunluk sağlamak dışında pek de fazla bir fonksiyonu bulunmuyor. Bu sebeple daha çok görsel boyutlarıyla vücut imajının önemli bir parçası olarak algılanıyor ve kabul ediliyor. Sağlıklı ve dolgun saçlar gençlik hatta statü göstergesi olarak bile kabul edilebiliyor. Yani; saçlarınızın yoğunluğu, uzunluğu ya da şekli sizin hakkınızda pek çok şey anlatabilir.
Saç Dökülmesi Psikolojiyi Nasıl Etkiler?
Saç dökülmesinden muzdarip olan bir kişi hem kişisel hem de toplumsal baskı sebebiyle birçok farklı duygu yaşayabilir. Araştırmalar saç dökülmesi sorununun orantılı olmayan psikolojik strese neden olabileceğini; gazete, televizyon sosyal medya gibi yazılı ve görsel iletişim kanallarında yer alan göz alıcı saç görsellerinin bu durumu daha da kötüleştirebileceğini gözler önüne seriyor. Özellikle de erken yaşlarda meydana gelen saç dökülmeleri psikolojik açıdan biraz daha fazla travmatik olabiliyor. Saçlarını dilediği gibi şekillendirme, rengini ya da boyutunu değiştirme özgürlüğünden mahrum olan kadın ya da erkekler, kendilerini daha az çekici hissedebiliyorlar. Düşük benlik saygısına yol açan bu durum AGA’nın yani androgenetik alopesinin şiddetine göre ciddiyet arz eden psikolojik bir soruna dönüşebiliyor.
Saç Dökülmesi Sorunu Kadınları Mı Daha Çok Etkiler Erkekleri Mi?
Uzmanlar, saç dökülmesi sebebiyle hissedilen psikolojik stresin; kadınlarda erkeklere nazaran daha fazla meydana geldiğini söylüyorlar. Zira bir kadın için saçları her zaman güzellik ve gurur kaynağı. Kadınlar, güzel saçlara sahip olmanın çekicilik unsuru olduğuna inanıyorlar. Pubmed’de yayınlanan bir makalede; alopesi’li kadınların yaklaşık %40’ının evliliklerinde sorun yaşadıklarını, yaklaşık %63’ünün de kariyerleriyle ilgili sorunları olduğunu iddia eden bir araştırma sonucu yer alıyor. Yine aynı makalede, kozmetik ve cerrahi için başvuran hastaların; %20 ila %48’inde psikiyatrik tanı olabileceğine dair yapılan klinik araştırma sonuçları da bulunuyor.
Saç Dökülmesi Hangi Psikolojik Sorunlara Yol Açabilir?
Saç dökülmesi; sosyal yaşamdan geri çekilme, iş performansının azalması, motivasyon eksikliği, cinsellikten kaçınma gibi özel ve sosyal hayatı derinden etkileyebilen bir soruna dönüşebiliyor. Saç dökülmesi ile ilgili gündeme gelen psikolojik sıkıntılar; hafif veya şiddetli düzeyde semptomları içeriyor olabilir. Kişiden kişiye ve alopesinin şiddetine göre değişmekle birlikte, saç dökülmesinin yol açabileceği psikolojik sorunları başlıca şu şekilde sıralayabiliriz:
Çözümü Nedir?
Saç dökülmesi sorunu karşısında ilk adım her zaman için nedenlerin araştırılması olmalıdır. Kalıcı bir soruna dönüşmemesi ve psikolojik sorunlara sebebiyet vermemesi için tetikleyici unsurlar tespit edilmeli ve bu doğrultuda uygun bir tedavi planlaması yapılmalıdır. Kalıcı olarak dökülen saçlar içinse düşünülecek tek seçenek saç ekimidir.